پوکه معدنی دانه های سبک حاصل از فعالیتهای آتشفشانی است مزیت عمده پوکه معدنی نسبت به مصالح ساختمانی مشابه از قبیل شن و ماسه، وزن مخصوص بسیار کم دارا بودن درجه سختی بالا و نیز تخلخل / آن حدود ۷ فراوان می باشد.
رنگ این ماده معدنی سفید یا خاکستری مایل به سفید یا زرد است . پوکه معدنی دارای دانه بندی های متفاوت از ذرات غباری تا قطعات بزرگ با قطر بیش از ۱۰۰ میلیمتر است.هر یک از اندازه های فوق برای مصارف بخصوصی کاربرد دارند. نمونه ای از نحوه استخراج پوکه معدنی به صورت عدسی هایی با قطر ۵۰ تا ۱۰۰ متر و ارتفاع حدود ۵ متر در زیر لایه هایی از خاک و سنگ وجود دارد. پس از حفر ترانشه توسط بلدوزر عملیات باطله برداری یعنی برداشتن سنگ و خاک از روی لایه های پوکه معدنی انجام می شود. درمرحله بعد عملیات بارگیری به کمک لودر صورت می پذیرد.ماده معدنی به وسیله کامیون کمپرسی از محل معدن حمل می شود.
سابقه مصرف پوکه معدنی مهندسین رومی در گذشته از این ماده معدنی ساختمان های باستانی سال ۱۳۴۸ شمسی ( ۱۹۶۹ میلادی ) استفاده می کردند . در حال حاضر علاوه بر مصرف داخل ایران به کشورهای حاشیه خلیج فارس، امارات متحده عربی، عربستان و… نیز صادر می گردد.
خواص پوکه معدنی
وزن مخصوص پائین ( ۵/ ۰ تا ۷ / • ) به طوری که روی آب شناور می ماند
مقاوم در مقابل آتش سوزی؛ به طوری که تا ۷۶۰ درجه سانتیگراد هیچ تغییری
در حجم و شکل آن حاصل نمی شود. نقطه ذوب این ماده معدنی۱۳۴۲ درجه سانتیگراد
می باشد
استحکام؛ بتون و مصا لح تشکیل شده از پوکه معدنی از میزان بالای دوام نسبت به وزن برخوردار می باشد
موارد مصرف: جهت شیب بندی بامها و کف ساختمان (دانه ها و ذرات کوچکتر از ۴۰ میلیمتر)
برای تهیه بلوکهای سبک سقفی و دیواری، مو زائیک سبک، بتون سبک، برای قطعات باربر سبک و قطعات جدا کننده ( دانه ها و ذرات کوچکتر از ۱۵ میلیمتر)
بعنوان عایق حرارت برای سردخانه ها، گرمخانه ها و پوشش لوله های حرارتی (دانه های ۲ تا ۴۰ میلیمتر
برای استفاده کشاورزی در مناطق کم آب به دلیل خاصیت جذب و نگهداری آب (از ذرات ریز تا دانه های ۳۰ میلیمتری)
برای رنگبری پارچه ها (قطعات ۲۰ تا ۵۰ میلیمتری)
استفاده در ساختمان سدها، اسکله ها و پلها (ذرات پودر مانند)
نکته قابل توجه اینکه بتون ساخته شده از پوکه معدنی علاوه بر سبکی، در مقابل عوامل مختلف مختلف محیطی نیز دارای استحکام و مقاومت فوق العاده ای می باشد.
مخلوط این ماده با آهک شکفته تشکیل نوعی سیمان طبیعی را می دهد که در زیر آب و بیرون آب سخت می گردد در صنعت سیمان می توان از این م اده معدنی به عنوان یکی از اجزاء مهم تشکیل دهنده سیمان استفاده نمود.
درصد اختلال تا ۴۰ % سیمان پرتلند پوزولان